Blog Post
DBT Stymulacja emocji cz. III
Padre Camillo • paź 05, 2019
Neurobiologia emocji i terapia ukierunkowana na emocje EFT
W tym rozdziale chcę jeszcze raz odnieść się do moich doświadczeń z Francji w 1998 roku. Podczas kursu języka francuskiego miałem okazję w wyznaczone dni uczyć się posługiwania tym językiem wchodząc w relacje interpersonalne z innymi duchaczami, osobami na kursie i również w otwartym terenie. Moje pierwsze zetknięcie się z problemem prostytucji miało miejsce właśnie we Francji w Paryżu na Placu Pigalle. Kilkakrotnie tam udawaliśmy się, najpierw do Katedry Sacre Coeur, a później obserwowaliśmy nocne życie Paryżan. Czasami podejmowaliśmy rozmowy z tzw. "naganiaczami", którzy często przez używany między nami język polski brali nas za Rosjan. Mieliśmy również okazję obserwować prostytutki, które pozyskiwały klientów na ulicy. Niekiedy również prowadziliśmy krótkie rozmowy z napotkanymi kloszardami. Mój język francuski nie był jeszcze na tyle dobry, abym mógł wprawnie rozmawiać ale chętnie i z uważnością słuchałem ich trudnych życiowych historii. Rozumiałem zazwyczaj i tłumaczyłem moim kolegom, co ci ludzie opowiadają o swoim życiu. Dawałem w ten sposób tym osobom żyjącym na ulicy tzw, "uprawomocnienie" istniejące jako jedna z metod stosowanych w terapii poznawczo - behawioralnej.
1. Opierając się na literaturze przedmiotu, Ochsner i Gross (2007) zaproponowali teoretyczny model współdziałających systemów nerwowych uczestniczących w stymulacji emocji. Są to jak przedstawiają dwa zintegrowane ze sobą tryby równolegle działające w celach przetwarzania informacji emocjonalnych, jako przetwarzanie "oddolne" i "odgórne".
a) W modelu "oddolnym" stymulacji - emocje są opisane w postaci reakcji na bodziec środowiskowy. Pewne bodźce w środowisku mogą być postrzegane jako mające stałe właściwości, które wywołują w ludziach konkretne emocje; w odniesieniu do tego poglądu stosowany jest też termin "emocja jako własność bodźca".
LeDoux i wsp. (2000) na podstawie badań na zwierzętach wykazali: " (...) w uczeniu się przewidywania bodźców awersyjnych i nieprzyjemnych doświadczeń następujących w wyniku ekspozycji na te bodźce uczestniczy ciało migdałowate, ustanie bodźca może natomiast być powiązane z aktywnością w przyśrodkowej i oczodołowej korze czołowej (LeDoux, 2000; Ochsner i Gross, 2007; Quirk i Gehlert, 2003)". (Regulacja emocji w psychoterapii - Podręcznik praktyka, Robert L. Leahy i wsp., 2014, s. 31).
b) Model "odgórny" stymulacji emocji zawiera hipotezę, że emocje pojawiają się w wyniku przetwarzania poznawczego. Takie przetwarzanie zawiera w sobie informację do którego bodźca można się zbliżyć, którego unikać, a na który skierować uwagę. Dokonuje się też wraz tą informacją określenie, czy bodziec ten będzie korzystny dla jednostki, czy szkodliwy w kontekście potrzeb, celów, motywacji.
Według Davidsona i wsp. (2007) "wyniki badań bez udziału ludzi, badań na ludziach metodami neuroobrazowania oraz badań obrażeń wskazują, że wiele powiązanych obszarów mózgu może służyć za "układ obwodów elektrycznych" regulacji emocji. Te obszary to między innymi ciało migdałowate, hipokamp, wyspa, kora przedniej części zakrętu obręczy oraz grzbietowo - boczne i brzuszne obszary kory przedczołowej (Davidson, 2000)".
(s. 31).
Można zatem dostrzec potencjalną wzajemną zależność przetwarzania informacji afektywnych, co z kolei sugeruje możliwość, że żaden z trybów przetwarzania nie musi być uważany za dominujący i że współistnieją one i działają równolegle.
2. W terapii ukierunkowanej na emocje EFT opartej na doświadczeniu występują elementy przywiązania, neuronauki afektywnej i inteligencji emocjonalnej. W terapii EFT terapeuta może również odgrywać rolę trenera, który pomaga pacjentom skuteczniej i w sposób bardziej przystosowawczy przetwarzać emocje. W tej terapii psychoterapeuta współpracuje z pacjentem i spełnia rolę stymulatora nastroju przez wypracowanie tzw. "przymierza terapeutycznego" (Greenberg, 2007).
Wiele procesów stosowanych w terapii EFT odnajdujemy też m. in. w terapii dialektyczno - behawioralnej. Należą do nich: akceptacja, kontakt z bieżącą chwilą, uważność, rozwijanie empatii oraz pobudzenie samouspokojenia opartego na przywiązaniu.
Dodatkowo przymierze terapeutyczne tworzy środowisko, w którym pacjenci mogą bezpośrednio i głęboko doświadczyć trudnych emocji, ucząc się jednocześnie umiejętności potrzebnych do tego, by tolerować napięcie i skutecznie stymulować reakcje emocjonalne (Greenberg, 2002).
a) Eisenberg i jej współpracownicy ustalili, że: "wyrażanie negatywnych emocji przez rodziców jest powiązane z nieefektywną regulacją emocji u dzieci, co z kolei ma związek z częstszymi problemami w uzewnętrznianiu emocji i gorszymi kompetencjami społecznymi tychże dzieci (Eisenberg, Gershoff i wsp., 2001; Eisenberg, Liev i wsp., 2001)".
Często podkreśla się znaczenie umniejszania w teorii DBT czynnika wcześnie przyczyniającego się do dysregulacji emocji. W przeprowadzonym badaniu celowe samookaleczenie było połączone z retrospektywnymi relacjami o stosowaniu przez rodziców kar lub ich lekceważeniu, kiedy dziecko było smutne (Buckholdt i wsp., 2009).
Rodzice dzieci z zaburzeniami lękowymi wyrażali więcej negatywnych emocji, a mniej pozytywnych, oraz rzadziej prowadzili z nimi objaśniające rozmowy na temat emocji.
Powyższe dane wskazują na to, że procesy interpersonalne i odnoszące się do nich więzi dotyczące relacji międzyludzkich są ważnym komponentem stymulacji emocji.
b) Robert L. Leahy opracował nowy model terapii ukierunkowanej na schematy emocjonalne, który zakłada, że: (...) ludzie różnią się co do przekonań o charakterze emocji (np. uważają je za możliwe do opanowania, niebezpieczne, żenujące, charakterystyczne tylko dla nich) oraz co do potrzeby odwoływania się do strategii kontrolowania emocji, takich jak zamartwianie się, ruminacje, obwinianie, unikanie lub nadużywanie substancji uzależniających (Leahy, 2002)".
(s. 40).
Pacjenci, których emocje nasiliły się mogą odnieść korzyści z wykorzystania różnorodnych metod łagodzenia stresu, technik rozwijających uważność i akceptację samego siebie lub technik ukierunkowanych na schematy emocjonalne.
W jednym z wcześniejszych rozdziałów podawałem techniki, które stosowałem w misyjnej grupie terapeutycznej polegające właśnie na akceptacji samego siebie, innych ludzi, i uczyłem razem z innymi dziećmi z rodzin dobrze prosperujących nawiązywania prawidłowych relacji -dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, również zawiązywania się więzi z innymi (koleżeństwo, przyjaźń), i podtrzymywania ich w dalszych relacjach z innymi ludźmi.
Pamiętne spotkanie ze św. Wandą Półtawską - przyjaciółką duchową św. Jana Pawła II w Krakowie dn. 6 października 2023 r. Poniższy wiersz o tym spotkaniu napisałem w dniu jej przejścia do Nieba 24 października 2023 r. (w pół godz.)
Wiersz pt. "Miłosierny Panie niech mi się stanie..." napisałem 22 października 2023 r. po moich duchowych i ludzkich przeżyciach w Kalwarii Pacławskiej i w Markowej.
Wiersz pt: "Wielkie Upokorzenie ku Wielkiemu Przeistoczeniu" powstał w 15 minut 2 lipca 2023 r. sprowokowany zadanym mi pytaniem: "Ile dziewczyn uratowałem z procederu prostytucji?"
Wiersz napisany 11 czerwca 2023 r. "w tri miga" (15 min). Tytuł jest w j. aramejskim a brzmi: "He hle ine"
Wiersz powstał 11 czerwca 2023 r. "w tri miga"! (15 min). Tytuł jest w j. aramejskim i brzmi: "Szehlete mne"
Wiersz pt. "MALHUTAH - KRÓLESTWO" w podtytule "Zaduiszczi - Zadośćuczynienie" został napisany 17 maja 2023 r. w Wigilię Uroczystości Wniebowstąpienia Pana Jezusa a zarazem w Wigilię 103 Rocznicy Urodzin św. Jana Pawła II w 2 godziny
Ten wiersz napisałem 17 II 2023 r. Eksponuję go z racji 103 rocznicy urodzin naszego ukochanego świętego papieża Jana Pawła II na 18 maja 2023 r.
Eksponuję w tej części 3 wiersz mojej kuzynki Doroty P. z Bełchatowa pt. "Przyszłość"
Wiersz pt: "Odmów początek pacierza. Zakładaj deski na nogi i jedź do Nieba" jest napisany 5 lutego 2023 r. pod Harendą w Zakopanym ku czci i pamięci Św. Jana Pawła II w 18 rocznicę Jego przejścia do Nieba - niechaj On nam dopomaga na teraz i na zaś
Zamieszczam dwa wiersze, które napisała Dorota P. z Bełchatowa. Ich tytuły to: "Przyszłość", "Czym jest przyszłość?"
Ks. Marek Poryzała ukończył w 2013 r podyplomowe studia z zakresu seksuologii klinicznej w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Jest kompetentny jeśli chodzi o pomoc terapeutyczną zarówno dla ludzi wierzących jak i niewierzących. Jest specjalistą z doświadczeniem w zakresie różnych uzależnień.
Kontakt
„Miałam okazję poznać księdza Marka w sierpniu 2017 roku. Znajomość utrzymujemy do tej pory. Zaimponował mi umiejętnością takiego działania, żeby życie innych ludzi było chociaż trochę lepsze. Jego aktywność idzie w parze z kwalifikacjami do udzielania pomocy psychologicznej a predyspozycje wspierają w sytuacjach kryzysowych. W swoich działaniach mediacyjnych dał się poznać jako profesjonalista, autentyczny, naturalny i otwarty na drugiego człowieka. W sprawach ważnych jest bezkompromisowy, konkretny i zasadniczy. W swojej pracy łączy w syntetyczny sposób wiarę, psychologię i seksuologię. Ma duże doświadczenie w prowadzeniu konsultacji małżeńskich. Zdarza się, że samodzielne rozwiązywanie konfliktów generuje kolejne problemy. Jeśli chce się ratować swoje małżeństwo warto sięgnąć po pomoc. Komunikatywność księdza Marka wskazuje, że ma do takich zadań powołanie.
Jest bezstronny, dyskretny i dyspozycyjny. Czytałam, że mediator to
tłumacz ludzkich pragnień. Zachęcające, prawda?“
Marzenna Wiśniewska, Bydgoszcz
„Marek Poryzała to kapłan - człowiek - ideowiec. Bez wątpienia odmienia życie innych ludzi stawiając nowe wyzwania, wymagania, perspektywy...
Jest pasterzem, który gorliwie kieruje dusze ludzkie ku Światłości. Zawsze w centrum stawia Trójcę Przenajświętszą i Błogosławioną Maryję Dziewicę. Podczas pracy z nim poznałem go jako wizjonera, osobę bardzo kreatywną, myślącą nieszablonowo. Osobę, która cały czas szuka rozwiązań, rozwija się wszechstronnie dzięki czemu może doskonalić siebie i innych.
Człowiek z ludu wzięty, dla ludu ustanowiony..“
Stanisław "Kadłubek", Słupsk