Blog Post

Przestępstwa seksualne cz. IV

Padre Camillo • paź 12, 2019

Zgwałcenia i gwałty - klasyfikacja

W pierwszej części przestępstw seksualnych zaznaczyłem tylko w skrócie, że ofiarami zgwałceń mogą być kobiety żyjące w małżeństwach. W poniżej podawanym materiale będę opierał się na kompetencjach Prof. Zbigniewa - Lwa Starowicza na jego naukowej publikacji pt. "Seksuologia sądowa". 
Jeśli chodzi o zgwałcenie, to należy ono do najczęściej spotykanych form przemocy seksualnej. Ofiarami zazwyczaj są kobiety ale i mężczyźni w mniejszej ilości przypadków. Polski kodeks karny w Art. 197 paragraf 1 następująco definiuje zgwałcenie:
  "Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat". 

1. W literaturze przedmiotu można odnaleźć informacje dotyczące zgwałceń na przestrzeni historii. "W Polsce, jak pisze A. Stapiński (1985), gwałty znano już od dawna. W czasach Bolesława Chrobrego za czyny nierządne karano mężczyzn w ten sposób, że prowadzono ich na most targowy, przymocowywano i następnie wbijano gwóźdź przez mosznę z jądrami. Obok umieszczano ostry nóż i dawano do wyboru - śmierć lub obcięcie narządów płciowych. Bolesławowi II przypisuje się dokonanie zgwałcenia na Krystynie, żonie rycerza Mścisława, za co króla obarczono klątwą. 
W prawodawstwie staropolskim przewidywano bardzo surowe kary za gwałty, a jeden z najstarszych dokumentów z tej dziedziny wydano w 1279 roku. 
W Statucie Wiślickim z 1347 roku przewidywano nakaz małżeństwa ze zgwałconą kobietą, a w przypadku kiedy takiej możliwości nie było, zalecano wymierzenie surowej kary. Tak więc za zgwałcenie można było ponieść śmierć, co przewidywał również Status Litewski z 1588 roku. 

Z kroniki miasta Poznania dowiadujemy się, że np. w 1581 roku ścięto woźnego Szymona za zgwałcenie 10 - letniej dziewczynki, Jakuba z Jabłonowa za zgwałcenie kobiety w lesie w 1682 roku i w tym samym roku Macieja Jadamczyka oraz dwóch jego wspólników za zgwałcenie córki obywatela". "Seksuologia sądowa", Prof. Zbigniew - Lew Starowicz, (s. 288). 

2. Najbardziej przejrzystą klasyfikacją dotyczącą zgwałceń jest zmodyfikowana klasyfikacja wg Godlewskiego:

a) Zgwałcenia motywowane głównie pozaseksualnie:

- Władcze:
 Sprawca posługuje się słownictwem dochodzeniowym, np. wydaje polecenia, zadaje pytania o osobistym charakterze. Napaści są powtarzane, poprzedzone fantazjami ze specyficznym seksualnym scenariuszem. Napastnik najczęściej jest pijany i w stanie lęku. Zgwałcenie ma na celu uspokojenie niepewności, poczucia niesprawności seksualnej i uznania u ofiary.

- Gniewne:
 Agresja sprawcy ma charakter rozładowania napięcia. Zamierzone są też uszkodzenia ciała i obejmują wszystkie okolice. Napastnik posługuje się wulgarnym językiem. Napaści są powtarzane, nagłe i impulsywne. Motywacją jest odwet za doznane krzywdy od innej kobiety.

- Represyjne:
 Przemoc i agresja zazwyczaj ogranicza się do gróźb, rzadko dochodzi do uszkodzenia ciała ofiary. Język jest obraźliwy i poniżający. Napaść ma charakter epizodyczny i zaplanowany. Motywacją jest poniżenie ofiary. Sprawca może zmusić ofiarę do poniżających zachowań, np do masturbacji, seksu oralnego i niekiedy odbywa się taka napaść przy innych osobach.

b) Zgwałcenie motywowane seksualnie, niespecyficznie bądź kombinowane:

Przemoc i agresja są ograniczone, ale mogą przekraczać zakres potrzebny do przezwyciężenia oporu ofiary, jeśli sprawca jest brutalny, a ofiara stawia silny opór lub broniąc się atakuje. Uszkodzenia ciała nie są zamierzone, ale mogą mieć różny zakres, z zabójstwem włącznie. Napastnik często jest pijany, a motywacją jest uzyskanie satysfakcji seksualnej i narzucenie swojej woli.

c) Zgwałcenia motywowane seksualnie:

- Sytuacyjne: 
Wynikają one z błędnej oceny zamierzeń bądź zachowania ofiary, często w stanie podniecenia, do którego ofiara się przyczyniła. Opór ofiary dla sprawcy może być mylnie oceniony jako zachęta do współżycia. Motywacją jest zaspokojenie potrzeby seksualnej i zazwyczaj jest dążenie do odbycia stosunku.

- Instrumentalne:
Przemoc i agresja są ograniczone, a jeśli doszło do uszkodzeń ciała, nie były one jednak zamierzone ani celowe. Słownictwo sprawcy może być uwodzicielskie. Napaści są powtarzane, poprzedzone fantazjami, ale bywają też nagłe, sprowokowane sytuacjami. Motywem sprawcy jest zdobycie partnera seksualnego trudno osiągalnego. 
Zachowanie sprawcy wiąże się z różnym typem dewiacji, np. w przypadku pedofilii może dojść do dotykania narządów płciowych dziecka, seksu oralnego, pochwowego, analnego. W grupie tych zgwałceń jest m. in. pedofilia. Wielu pedofilów badanych przez seksuologów doznało w dzieciństwie lub w okresie adolescencji przemocy seksualnej i dokładnie odtwarzało własne negatywne i urazowe przeżycia z przeszłości. 

- Sadystyczne:
Przemoc i agresja mają charakter seksualny. Słownictwo używane przez sprawcę ma charakter rozkazujący i poniżający. Napaści mogą mieć charakter rytuału. Są one przemyślane i zaplanowane. Motywacją jest zaspokojenie potrzeby seksualnej, poczucie władania nad ofiarą poprzez bicie i kaleczenie części ciała. W końcowym etapie może dojść nawet do zabójstwa.

d) Zgwałcenia dewiacyjne:

Przemoc i agresja mają charakter seksualny, uszkodzenia ciała są przypadkowe i ograniczone. Język sprawcy wyraża groźby, rozkazy, niekiedy poczucie winy po zdarzeniu. Napaści są powtarzane i poprzedzone szukaniem okazji. Motywacją dla sprawcy jest uzyskanie sprawności seksualnej i zaspokojenie potrzeby seksualnej.

3. Rodzaje gwałtu.
W ostatnich latach definicja gwałtu uległa modyfikacji i pojęcie to obejmuje nie tylko napaść seksualną na nieznajomego z użyciem siły przez napastnika, lecz także randkę, znajomość i gwałt małżeński. 
Prof. Zbigniew - Lew Starowicz podaje w swojej literaturze "Seksuologia sądowa" również inne klasyfikacje gwałtu wg Soutoula (1993). 
Wymienię je tylko tytularnie:
- gwałt kazirodczy,
- gwałt zbiorowy.
- gwałt indywidualny,
- gwałt w czasie snu,
- gwałt w czasie narkozy i hipnozy,
- gwałt sodomiczny,
- gwałt i parafilie sadomasochistyczne. 

Autor podaje jeszcze inne klasyfikacje gwałtu, które we fragmentach zacytują, aby dla poszerzenia wiedzy zapoznać się z ich treścią:
a) "Gwałt sadystyczny.
Sam akt gwałtu pojawia się jako zjawisko uboczne. Gratyfikacja seksualna osiągana jest przez wywoływanie u ofiary strachu, bólu, urazu lub nawet śmierci (Brittan 1970; Langevin 1985).

b) Gwałt preferencyjny.
Gwałciciel ma uporczywy popęd i fantazje dotyczące gwałtu, zwykle na nieznajomych kobietach, mimo dostępu do chętnych partnerów seksualnych (Freund 1986; 1972; Freund, Steiner 1980)

c) (...) Bitz rape.
Gwałt z nagłej niespodziewanej napaści przez nieznanego napastnika. Częściej niż w przypadku innego rodzaju gwałtów pojawia się zagrożenie życia ofiary, na ogół wykorzystywana jest broń.

d) Confidence rape.
Gwałt z tzw. "pewnością siebie", gdy ofiara zna napastnika, są znajomymi lub umawiają się na randki. Częściej od poprzedniego typu gwałtu wiąże się ze spożyciem alkoholu lub narkotyków (zarówno przez napastnika, jak i ofiarę), zwykle zdarza się w domu lub w samochodzie gwałciciela, częściej jest wydłużonym w czasie zajściem. Ponad połowa wszystkich ofiar tego rodzaju gwałtu nie odnosi urazów fizycznych (Bownes 1991).

e) (...) Gwałt na mężczyznach. 
- Wiele systemów prawnych nie bierze pod uwagę, w których to mężczyzna, a nie kobieta, jest ofiarą gwałtu. Te przypadki stanowią znaczną mniejszość, ale nie ma na ten temat pewnych wyników.

- Większość napastników gwałtów na mężczyznach była orientacji heteroseksualnej, podczas gdy ich ofiary to zwykle homo - i biseksualiści (Groth 1997; Groth i Burgness 1980; Hillman 1990).

- Groth (1979) zauważył, że napastnicy w gwałtach na mężczyznach częściej niż w gwałtach na kobietach są osobami obcymi dla ofiary.

- Większość tego rodzaju gwałtów odbywa się w domu ofiary bądź napastnika, często poprzedza je spożycie alkoholu lub narkotyków przez obie strony, typowa jest przemoc werbalna, zastraszanie; przemoc fizyczna jest rzadsza. Napastnik często jest osobą znajomą, partnerem ofiary, kimś spotkanym przez ofiarę w klubie dla gejów lub w innych miejscach dla nich charakterystycznych (Hillman 1990; Mezy i King 1989; Stermac 1993).

- (...) Napaści seksualne na mężczyzn w wykonaniu kobiet nie są nieznane, aczkolwiek rzadkością jest przemoc fizyczna (Sarrel i Masters 1982). Występująca presja ma najczęściej formę psychologiczną - ofiara nie chce być wzięta za homoseksualistę, osobę niemęską niedoświadczoną, nieśmiałą (Muehlenhard i Cook 1988; Sturckamn i Johnson 1988).

f) (...) Gwałt jako parafilia.
Gwałt parafiliczny ma naturę cykliczną, powtarzalną, nie można zaniechać leczenia na rzecz zwykłego wyroku pozbawienia wolności. Popęd i narastające napięcie seksualne oraz niepohamowane fantazje będą nadal pchały skazanego do gwałcenia. 50 % gwałcicieli zaczyna doświadczać tego rodzaju pobudzenia w wieku 21 lat. (Abel i Rouleau 1990).
Gwałciciele mają inne parafilie, jak niekazirodcza (44 %), kazirodcza (24 %), pedofilia żeńska, ekshibicjonizm (28 %), voyeryzm (18 %), ocieractwo (11 %) i sadyzm (10 %) (Abel 1988).

g) (...) Gwałt preferencyjny i sadystyczny, sadomasochizm.
(...) W gwałcie preferencyjnym napastnik korzysta tylko z siły niezbędnej do podporządkowania sobie ofiary, zaś sadysta używa siły zdecydowanie większej, niż jest to konieczne do zadania gwałtu (Abel 1989). 
Bardzo ciekawe są badania dotyczące zachowań sadomasochistycznych. Takie badania przeprowadził m. in. "Hunt (1974): ok. 5 % mężczyzn i 2 % kobiet zgłasza, że osiąga przyjemność seksualną  przy zadawaniu bólu, zaś 3 % mężczyzn i 5 % kobiet przy doświadczeniu bólu". (s. 286 - 300).

Wielu badaczy współcześnie uwzględnia zgwałcenia w małżeństwach. Z danych w USA wynika, że około 14 % kobiet zostało zgwałconych przez mężów, a motywacją tego zachowania była najczęściej złość, zmuszenie do podporządkowania, sadyzm, sytuacyjna potrzeba zaspokojenia popędu seksualnego pod wpływem działania alkoholu lub narkotyków.
W zakończeniu myślę, że warto przeanalizować powyższe dane zaczerpnięte z publikacji Prof. Zbigniewa - Lwa Starowicza w kontekście życia seksualnego, bo być może ma ono wiele do poprawienia w kontaktach seksualnych z innymi ludźmi. Bardziej zaciekawionych odsyłam do literatury przedmiotu tj naukowej publikacji "Seksuologia sądowa" autorstwa Prof. Zbigniewa - Lwa Starowicza.


Autor: Padre Camillo 30 Oct, 2023
Pamiętne spotkanie ze św. Wandą Półtawską - przyjaciółką duchową św. Jana Pawła II w Krakowie dn. 6 października 2023 r. Poniższy wiersz o tym spotkaniu napisałem w dniu jej przejścia do Nieba 24 października 2023 r. (w pół godz.)
Autor: Padre Camillo 26 Oct, 2023
Wiersz pt. "Miłosierny Panie niech mi się stanie..." napisałem 22 października 2023 r. po moich duchowych i ludzkich przeżyciach w Kalwarii Pacławskiej i w Markowej.
Autor: Padre Camillo 03 Jul, 2023
Wiersz pt: "Wielkie Upokorzenie ku Wielkiemu Przeistoczeniu" powstał w 15 minut 2 lipca 2023 r. sprowokowany zadanym mi pytaniem: "Ile dziewczyn uratowałem z procederu prostytucji?"
Autor: Padre Camillo 12 Jun, 2023
Wiersz napisany 11 czerwca 2023 r. "w tri miga" (15 min). Tytuł jest w j. aramejskim a brzmi: "He hle ine"
Autor: Padre Camillo 12 Jun, 2023
Wiersz powstał 11 czerwca 2023 r. "w tri miga"! (15 min). Tytuł jest w j. aramejskim i brzmi: "Szehlete mne"
Autor: Padre Camillo 18 May, 2023
Wiersz pt. "MALHUTAH - KRÓLESTWO" w podtytule "Zaduiszczi - Zadośćuczynienie" został napisany 17 maja 2023 r. w Wigilię Uroczystości Wniebowstąpienia Pana Jezusa a zarazem w Wigilię 103 Rocznicy Urodzin św. Jana Pawła II w 2 godziny
Autor: Padre Camillo 23 Apr, 2023
Ten wiersz napisałem 17 II 2023 r. Eksponuję go z racji 103 rocznicy urodzin naszego ukochanego świętego papieża Jana Pawła II na 18 maja 2023 r.
Autor: Padre Camillo 23 Apr, 2023
Eksponuję w tej części 3 wiersz mojej kuzynki Doroty P. z Bełchatowa pt. "Przyszłość"
Autor: Padre Camillo 01 Apr, 2023
Wiersz pt: "Odmów początek pacierza. Zakładaj deski na nogi i jedź do Nieba" jest napisany 5 lutego 2023 r. pod Harendą w Zakopanym ku czci i pamięci Św. Jana Pawła II w 18 rocznicę Jego przejścia do Nieba - niechaj On nam dopomaga na teraz i na zaś
Autor: Padre Camillo 29 Mar, 2023
Zamieszczam dwa wiersze, które napisała Dorota P. z Bełchatowa. Ich tytuły to: "Przyszłość", "Czym jest przyszłość?"
Pokaż więcej..
Share by: